Joseph Roth was vanaf de jaren 20 een van de beroemdste Duitstalige schrijvers.
En steeds weer worden zijn boeken opnieuw uitgegeven en gelezen en blijken verrassend tijdloos en actueel. Joseph Roth werd in 1894 geboren in Galicië aan de noordoost grens van Oostenrijk-Hongarije met Rusland, in het stadje Brody waar voornamelijk joodse mensen woonden.
Hij groeide op met zijn moeder bij zijn grootouders. Hij gaat studeren in Wenen, waar in 1914 ook zijn moeder komt wonen. In 1916 gaat Roth als vrijwilliger vechten in het leger en raakt daar alcoholverslaafd. Wanneer aan het eind van de eerste wereldoorlog het Oostenrijks-Hongaarse Rijk uiteenvalt, komt Brody in Polen te liggen en vanaf dan noemt Roth zich Oostenrijker. Roth vestigt zich in Berlijn, waar hij buitenland journalist is onder andere voor de Frankfurter Zeitung en een bekend schrijver wordt.
Roth, die uit zijn jeugd de pogroms op joden maar al te goed kende en het Fascisme op zag komen, vertrok uit Berlijn zodra Hitler in 1933 Rijkskanselier werd. Zijn boeken belandden op de brandstapel. Vanaf toen verbleef Roth in hotels vooral in Parijs of Marseille.
De Nederlandse uitgeverijen Querido en de Lange specialiseerden zich in het uitgeven van vluchtelingenliteratuur. Daarom was Roth ook vaak in Amsterdam.
Mijn moeder was een groot bewonderaar van Joseph Roth. Mijn moeder las veel en graag en had al het werk van Roth gelezen. De ”eeuwig wandelende jood” noemde mijn moeder hem, iemand, die als vervolgde jood nergens op de wereld zijn thuis kon vinden. Hoe vaak heeft zij ons niet gezegd dat we toch tenminste “Job” moesten lezen. Vier jaar na haar dood in 2016 zijn al zijn romans weer opnieuw uitgegeven en heb ik Job en de Radetzkymars in een ruk uitgelezen.
Moeder rechts, met een vriendin in 1934
Joseph Roth was in Amsterdam bevriend geraakt met haar broer Willem Asselbergs, de schrijver Anton van Duinkerken. Anton van Duinkerken kwam op voor de emancipatie van de katholieke minderheid in Nederland. 
Misschien waren de Katholieken toen wel groot in aantal, de meesten waren arm en hadden weinig macht.
Joseph Roth en Anton van Duinkerken praatten veel samen over het geloof. Het was bekend dat Joseph Roth nooit bij mensen in huis kwam. “Daar is niet genoeg alcohol” zei hij dan. Een uitzondering daarop was de keer dat hij speciaal voor Nini, de vrouw van Willem een boek aan huis kwam brengen.
De ontmoetingen tussen de vrienden vonden vooral plaats in kroegen. Mijn moeder als jonge alleenstaande vrouw kwam daar niet. Daardoor had mijn moeder veel over Joseph Roth gehoord, maar ze had hem zelf nooit ontmoet.
Broer Willem met zijn jongste kind 1934 (foto: moeder)
Steeds als moeder geen werk had, moest ze weer terug naar het ouderlijk huis in Bergen op Zoom.
Zo was ze toevallig daar toen Roth met de trein door broer Willem werd gebracht.
Mijn moeder herinnerde zich nog hoe hij in zijn versleten plunje leunend op haar broer aankwam. Hoe anders zag hij er uit dan ze zich had voorgesteld. Joseph Roth stond bekend om zijn Oostenrijkse hoffelijkheid, een heer, die voor iedere vrouw een knicks maakte. Ze zag een in zichzelf gekeerde, zieke oude man. Hij was onverzorgd; hij stonk zelfs. Dit was in 1937, mijn moeder was net 24 jaar geworden.
Roth werd ondergebracht in de kamer van Willem, waar hij rustig kon zitten schrijven.
Met mijn moeders vader kon Roth het buitengewoon goed vinden. Mijn grootvader als “de brouwer” en Joseph Roth als “de eeuwige drinker” konden samen een onwaarschijnlijke hoeveelheid alcohol aan.
Het huis van mijn grootvader, was zo een walhalla voor de alcoholist Roth.
Grootvader Asselbergs met Wiesje, de oudste van Willem 1936. (foto: moeder)
Mijn grootvader was een echt “buiten mens”. Formeel was hij dijkgraaf, dus misschien moest hij ook zijn rondes lopen. Met Joseph Roth liep hij, uren over de dijken en in de omgeving van Bergen op Zoom te wandelen en te kletsen. Dat deed mijn grootvader ook vaak met één van zijn kinderen, toen ze wat ouder waren. Maar altijd maar één tegelijk, want dan kon hij een goed gesprek voeren.
Maar de tocht zal ook langs vele kroegen geleid hebben. 
Mijn moeder vertelde, dat zij als klein meisje met haar vader op de bok van de paard-en-wagen mee ging langs de kroegen, als haar vader wekelijks het geld ging ophalen. Waarschijnlijk hoopte mijn opa dat als hij een kind mee nam, minder alcohol aangeboden zou krijgen.
Grootvader met een vriendin van moeder, varen met de vissers 1934 (f: moeder)
De brouwerij was niet meer in werking toen Joseph Roth in Bergen op Zoom logeerde. Maar iedereen kende mijn mijn grootvader als de brouwer en het bier en jenever stond vast in iedere kroeg voor hun klaar.
Als Roth niet met mijn opa wandelde, sloot hij zich op in de kamer van Willem. Het is niet bekend wat hij daar geschreven heeft. Waarschijnlijk alleen brieven of losse schetsen..
Mijn moeder moest hem dan voor het eten roepen. Niet één, maar meerdere keren moest ze naar boven om hem uit zijn kamer te sleuren. Hij kwam dan met een grote zwarte hoed op. En soms hield hij ook zijn zwarte lange jas aan aan tafel. Op de kraag van zijn jas de onafscheidelijke huidschilfers. 
Mijn grootmoeder was niet blij met de vriendschap van mijn grootvader met deze dronkenlap, maar het overschrijden van alle regels van het decorum door Joseph Roth was haar te veel. De maaltijd was in huize Asselbergs een voorname aangelegenheid. Vaak waren er naast kinderen met hun aanhang ook enkele gasten aan tafel. En er werd uitvoerig gedebatteerd over de kwaliteit van het vlees en de jus.
Joseph Roth had niet zo veel met eten en gezellig, langdurig tafelen werd door hem niet erg gewaardeerd.
Grootouders in Amsterdam bij Wim en Nini 1934 (f: moeder)
Toen mijn grootmoeder vond dat Joseph Roth goed was aangesterkt en zelfstandig zou kunnen wonen, vond ze het tijd om hem te laten gaan. Ik vermoed dat hij zelf ook blij was dat hij weg kon uit het keurslijf van de borreluren en diners bij de Asselbergsen. Of is dat mijn persoonlijke projectie van het als kind gedwongen te moeten opzitten bij die gelegenheden bij mijn moeders zusters? Grootmoeder heeft iets geregeld met een man uit Antwerpen. Mijn moeder heeft verschillende keren een naam genoemd, maar die heb ik niet in mij opgenomen. Deze man kon hem onderdak verschaffen en was ook iets in de boekenhandel. Mijn moeder was er van overtuigd dat mijn grootmoeder er de oorzaak van was, dat Roth naar België verdween. Terwijl moeders vader dat jammer vond.
Waarschijnlijk is Roth daarna niet meer in Nederland geweest.
Over Amsterdam heeft Roth gezegd: “s Avonds wordt ik onrustig. Dan ga ik zwerven door de Jodenbuurt. En dan vraag ik mij af: wat gaat daar gebeuren?”
Wij weten inmiddels wat er is gebeurd.
Vlak voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog is Joseph Roth, 45 jaar jong, in 1939 te Parijs overleden.
Inmiddels zijn er twee gebouwen met koopappartementen en worden er steeds meer sociale woningen verkocht.
In de rue de Sedaine wordt kleding gemaakt, verhandeld en verkocht.
een goedkopere, gerund door deze twee jongens.
de Praagse lente meer indruk op mij maakte. Maar omdat ook in Nederland na de bezettingen op de universiteiten Tilburg, Nijmegen en het Maagdenhuis in Amsterdam Parijs toch nog steeds als inspiratiebron werd genoemd, toog ik met een vriendin naar de viering van de herdenking 100 jaar Commune van Parijs. In mei 1971. We wilden met eigen ogen zien hoe de Fransen revolutie maakten.
foto’s thuisgekomen, hoewel mijn cameraatje steeds tevoren was gerepareerd. Ik was dus in de zevende hemel toen ik van mijn peetoom een yasica 500DE kreeg..
lifesteams van de gevechten, het kat en muis spel van de legers, de plunderingen en brandstichtingen in een tiental steden in Frankrijk. Die dag waren er in Bordeaux de meeste vernielingen en aanhoudingen ongeveer 200.
Vervolg op blog 41: Praag 21 augustus 1968
Na een barre tocht in een deux-chevauxtje, door meters hoge sneeuw al in Zuid-Duitsland kwamen we uiteindelijk na een nacht doorglibberen in Praag aan. Na een paar dagen hadden we nog steeds geen contact met de organisatie. We vreesden het ergste omdat veel studenten het land uit gevlucht waren. We kwamen Duitse deelnemers van het kamp Cernosice (zie blog 40) tegen en ontdekten dat Mirek en Katka nog in Praag waren.
En er stond inderdaad feest op stapel, de laatste daad van de Tsjechische SCI waarmee nog het beetje overgebleven geld werd uitgegeven.
Her en der stonden Russische tanks om de Tsjechen in te peperen dat Russen de baas waren. Het was ten strengste verboden Russische tanks te fotograferen, maar ik kon het 
De sfeer die winter was onder jongelui nog gedeeltelijk rebels. Er hingen cartoons over de Russen en de grappen waren niet van de lucht. We doen als brave soldaat Svejk werd me vaak gezegd. De Tsjechische romanfiguur Joseph Svejk volgde in de eerste wereldoorlog in de Pruisische leger de bevelen van zijn meerderen zo letterlijk op, dat hij daarmee het gezag ondermijnde.
Hij heeft een heel zwaar leven gehad. Zijn werk als jazztrompettist en muziekdocent was hij kwijt. Ook zijn vrouw, die vertaalster Tsjechisch-Nederlands was en een groot fan van Wolkers, had geen inkomen meer. Zij werden uit het huis, waar je vanuit de keuken zo in het park van het Hrad stapte, gezet. Hun straat is nu “het gouden straatje”waar toeristen uren in de rij staan. Met schoonmaakbaantjes hielden Mirek en Blanca zich in het leven totdat na een paar jaar bleek dat Blanca kanker had.
Overal werden er kranten uit gedeeld. Meerdere edities per dag werden met vrachtwagens aangevoerd.
De Russische tanks stonden daar vast in de mensen en jongelui klommen er op en wilden praten met de soldaten die er in zaten. De pamfletten die de verbouwereerde soldaten in handen gedrukt kregen, waren in het Russisch.
